བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་གྲུབ་མཆོག་དང་དྲུང་ཆེ་བསོད་ནམས་ཚེ་རིང་རྣམ་གཉིས་ནས་ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ Tawang Yatra ཐེངས་བཅུ་གཅིག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༨ ནས་ ༢༢ བར་གྱི་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས། རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་འདྲ་མིན་ནས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་མི་གྲངས་ ༣༠༠ ལྷག་དང་ལྷན་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་མངའ་སྡེ་ཨ་སམ་ནས་རྟ་དབང་བར་ཉིན་བཞིའི་རིང་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད།
དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་ནས་ཐོན་ཏེ་ཉིན་རྒྱབ་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཁུལ་ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་གྷུ་ཝ་ཧ་ཊི་ནང་འབྱོར། དེ་ཉིན་ཕྱི་དྲོ་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་ས་གནས་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་གྲོ་སྒྲིག་འོག་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ལ་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་དང་ལས་འགུལ་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ཚོགས་གནང་ཡོད། སྐབས་དེའི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པ་ཐོག་མ་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་དང་། རྒྱ་གར་ (RSS) ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་རྒན་གྲས་ཡིན་པ་སྐུ་ཞབས་(Shiri Indresh Kumar) མཆོག་དང་། རྒྱ་གར་དྷེ་ར་དྷུན་ཧ་རི་དྷེ་ཝར་གྱི་ཆོས་དཔོན་ (Maha Mangleswar – Swami Yatinand) མཆོག འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ (Shri Pakaj Goyal) མཆོག དེ་བཞིན་ཕྱོགས་བཞུགས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ངོ་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་མཆོག གཞོན་ལྷན་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་དང་དྲུང་ཆེ། བསྟན་འཛིན་སྒང་ས་གནས་གཞིས་འགོ་བསྟན་འཛིན་རིན་ཆེན་མཆོག གཞང་ཡང་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་གནད་ཡོད་མི་སྣ་མང་དག་ཞིག་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད།
སྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་མཆོག་ནས་ལས་འགུལ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་དང་ཕན་ནུས་སོགས་ཀྱི་ཐད་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་མཆོག་ནས་ཀྱང་ལས་འགུལ་གྱི་ངོ་བོ་དང་དམིགས་ཡུལ་སོགས་གསལ་བཤད་དང་། ལས་འགུལ་བ་ཡོངས་ནས་དུས་ཚོད་ཆེད་བཏོན་གྱིས་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གསུང་བཤད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། ལས་འགུལ་བ་ཡོངས་ནས་ལས་འགུལ་གྱི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་རེ་སྐུལ་ཡང་ཞུས་གནང་ཡོད། གཞན་ཡང་ཕྱོགས་བཞུགས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ངོ་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་མཆོག་ནས་ཀྱང་ཧིན་སྐད་ནང་གཏམ་བཤད་སྤེལ་གནང་ཏེ། ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་གྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཡོངས་ནས་བོད་ཀྱི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མུ་མཐུད་གནང་དང་གནང་མུས་ཡིན་པར་ཡི་རངས་སྔགས་བརྗོད་དང་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞེས་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་དང་བོད་མིར་རྒྱ་གར་གཞུང་དམངས་གཉིས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཚུལ་དང་། ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་གྱི་མཐའ་མཚམས་བརྟན་ལྷིང་དང་ཨེ་ཤེ་ཡའི་བདེ་འཇགས་སོགས་ལ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གལ་གནད་སོགས་ཀྱི་ཐད་གཏམ་བཤད་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གཞུང་དམངས་གཉིས་ནས་མུ་མཐུད་བོད་ཀྱི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། དམིགས་བསལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་འདུ་ཁག་གི་ནང་བོད་དོན་གླེང་སློང་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་རེ་སྐུལ་ཡང་ཞུས་གནང་ཡོད། མཛད་སྒོའི་ཐོག་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ངོས་ནས་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་ཕྱག་རྟགས་སོགས་འབུལ་བཞེས་ཀྱིས་ཉིན་དེའི་མཛད་སྒོ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད།
ཕྱི་ཉིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༩ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་སྐུ་ཞབས་ (Shri Indresh Kumar) མཆོག འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ། ཕྱོགས་བཞུགས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ངོ་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་མཆོག གཞོན་ལྷན་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་བཅས་ནས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་གྷུ་ཝ་ཧ་ཊི་ནས་རྟ་དབང་བོད་དོན་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ་དངོས་སུ་དབུ་འབྱེད་གནང་ཡོད་པ་དང་། བར་དུ་ཨ་སམ་གྲོང་ཁྱེར་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིས་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་དང་བཅས་རིགས་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན། ཞལ་ལག་འདེགས་འབུལ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་མཛད་སྒོ་སོགས་གོ་སྒྲིག་འཐུས་གཙང་གནང་། ཉིན་རྒྱབ་ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེའི་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིས་དབུས་པའི་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་ཁག་བཅས་ནས་འབྲུག་དང་། ཨ་སམ་མངའ་སྡེ། ཨ་རུ་ན་ཅལ་བཅས་ཀྱི་ས་མཚམས་ནས་སྣེ་ལེན་དང་། ཕྱི་དྲོ་བསྟན་འཛིན་སྒང་ས་གནས་འགོ་འཛིན་དབུས་པའི་རང་རིགས་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གི་སྐུ་འཚབ་བཅས་ནས་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་བསྟན་འཛིན་སྒང་བརྒྱུད་སྟོད་དགོན་དུ་གདན་ཞུས་ཀྱིས་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་རྟ་དབང་གནས་སྐོར་དང་བོད་དོན་གོ་རྟོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ (Tawang Tirth Yatra) ཞེས་པའི་བོད་དོན་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ་གྱི་ཉིན་གཉིས་པར་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་འབུམ་སྡེ་ལ་ནས་ཕྱོགས་ཐོན་གནང་སྟེ་ལྡི་རང་དགོན་དང་སི་ལ་སོགས་སུ་འབྱོར་མཚམས། མངའ་སྡེའི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་གཅིག་ནས་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཏེ་དགོང་དྲོ་རྟ་དབང་དུ་འབྱོར།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཕྱག་ཚོད་ ༤། ༣༠ ཐོག བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་དང་དྲུང་ཆེ། འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ། རྒྱ་གར་དྷེ་ར་དྷུན་ཧ་རི་དྷེ་ཝར་གྱི་ཆོས་དཔོན་ (Maha Mangleswar – Swami Yatinand) སོགས་ཧིན་བོད་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་སུ་ཆེད་བཅར་ཞུས་པ་དང་སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་གྱི་མཐའ་སྲུང་དམག་དཔོན་དབུས་པའི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ནས་ཞོགས་ཟས་སོགས་འདེགས་འབུལ་གྱིས་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བོད་དང་རྒྱ་གར་བར་ས་འབྲེལ་ཡིན་པ་ལས་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བ་མེད་ཚུལ། རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་དང་ས་མཚམས་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་རྒྱུར་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་སེལ་རྒྱུའི་གལ་གནད། མ་འོངས་པར་བོད་རང་བཙན་གྱི་བདེན་མཐའ་སེལ་མཚམས་ཧིན་བོད་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་དེ་བཞིན་ཞི་བདེ་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ས་མཚམས་ཆག་གི་ཡིན་ཚུལ་སོགས་བཤད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཡང་བྱུང་ཡོད།
དེ་ཉིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་པདྨ་མཁའ་འགྲོ་མཆོག་གདན་ཞུས་ཀྱིས་ཚོགས་འདུ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་དང་། ཚོགས་ཐོག་ཏུ་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་མཆོག་དང་། འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ། དྷེ་ར་དྷུན་ཧ་རི་དྷེ་བར་གྱི་ཆོས་དཔོན། གཞོན་ལྷན་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་བཅས་ནས་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་མཆོག་ནས་ཆེས་ཐོག་མར་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྟ་དབང་བོད་དོན་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ་གྱི་གལ་གནད། དམིགས་བསལ་བོད་རང་དབང་རང་བཙན་གྱི་བདེན་མཐའ་མ་སེལ་བར་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་ཀྱི་དཀའ་བརྙོག་མུ་མཐུད་གནས་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བོད་དང་རྒྱ་གར་ས་འབྲེལ་ཡིན་པ་ལས། རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་ནག་ས་འབྲེལ་ནམ་ཡང་མིན་པས་ལས་འགུལ་བ་ཡོངས་ནས་དེ་འབྲེལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བར་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་གྱིས་མཛད་འཕྲིན་བསྐྱངས་དང་སྐྱོང་མུས་ཡིན་པ་དེ་ནི་བོད་མི་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་དད་ལྡན་སེར་སྐྱ་ཕོ་མོ་ཡོངས་ལ་ཡང་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ཡང་གསུང་གནང་ཡོད། ད་དུང་རྟ་དབང་བོད་དོན་གོ་རྟོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་བ་ཡོངས་ལ་ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེ་ངོ་སྤྲོད་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་ཞབས་པདྨ་མཁའ་མགྲོ་ལགས་ཁོང་གི་ལས་ཡུན་རིང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་ཁག་གང་དང་གང་སྒྲུབ་ཡིན་མིན། མ་འོངས་པའི་ལས་འཆར་སོགས་ཀྱི་ཐད་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད། བློན་ཆེན་མཆོག་གིས་གཏམ་བཤད་གནང་གྲུབ་མཚམས་གཞོན་ལྷན་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་དང་དྲུང་ཆེ་རྣམ་གཉིས་ནས་བློན་ཆེན་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། བོད་མིའི་བདེ་སྡུག་སོགས་ལ་ད་བར་ཐུགས་དགོངས་ཆེ་བཞེས་ཀྱིས་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་གང་ལེགས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་མཚོན་སླད། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལྔ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་རྟགས་མ་དང་། གཞོན་ལྷན་གྱི་པར་རིས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་བཅས་ཕུལ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཡང་བྱུང་ཡོད།
དེ་རྗེས་གཞོན་ལྷན་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་གྲུབ་མཆོག་ནས་ཚོགས་ཐོག་ཏུ་གཏམ་བཤད་སྤེལ་གནང་ཏེ། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ནས་ཆེད་ཕེབས་གནང་བའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཡོངས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་དང་། ཧིན་བོད་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་གཙོས་པའི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཁུལ་གྱི་ཡུལ་ལུང་རྣམས་བཟའ་སེམས། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས། བོད་རང་བཙན་གྱི་འཐབ་རྩོད་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་ཚོགས་ཐོག་ཏུ་ཧིན་བོད་མཛའ་བྲེལ་ཚོགས་པའི་བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་འགན་འཁུར་བ་ཐུབ་དབང་མཁའ་མགྲོ་མཆོག་ནས་གཞོན་ལྷན་ཚོགས་གཙོ་དྲུང་ཆེ་གཉིས་ལ་ཕྱག་རྟགས་ཀྱང་ཕུལ་ཏེ་རྟ་དབང་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་གནང་ཡོད། ཚོགས་འདུ་གྲུབ་རྗེས་ལས་འགུལ་བ་ཡོངས་ནས་བོད་རང་བཙན་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་ཡིན་སོགས་ཀྱི་འབོད་ཚིག་བསྒྲགས་ཏེ་རྟ་དབང་ཁྲོམ་གཞུང་དུ་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་ཏེ་ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་རྟ་དབང་བོད་དོན་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་ལས་གཞི་དེ་བཞིན་དངོས་སུ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད།
